PAHİHİ Yola düşenlerin hikayesi
Benzer İçerikler
Kemal ulusaler…..06 Mayıs 2022
Bisiklet sever misiniz?
“Bisikleti kim sevmez ki.” dediğinizi duyar gibi oldum. Çocukluktan gelen duru bir sevgidir bu.
Öte yandan bisiklet günümü alternatif ulaşım araçlarından. Özellikle Kuzey Avrupa ülkelerinin vazgeçilmezi. Bizde de yeni yeni önemi kavranmaya başlandı.
Önemli bir ulaşım aracı olmasının ötesinde bir spor aracıda aynı zamanda.
Bisiklet sporunun yüz yılı aşan bir geçmişi var. Başta Avrupa olmak üzere dünya genelinde giderek yaygınlaşıyor. Ülkemiz de dahil olmak üzere pek çok ülkede turlar düzenleniyor. Bunlardan biri de 06 Mayıs 2022’de başlayacak olan Grio D’İtalia Turu. Grio D’İtalia Turu 1909’dan bu yana düzenlenen UCI (Uluslararası Bisiklet Birliği) Dünya Turu etkinliklerinden biridir. Tur İtalya’nın dışına da taşmakta. Nitekim bu yılki tura Macaristan’da dahil edilmiştir.
Yarış Budapeşte’de başlayacak, sonra Sicilya’ya geçecek ve oradan da tüm İtalya’yı boydan boya kat edip 21. etap ile 29 Mayıs’ta Verona’da sona erecektir.
Bu etaplardan 24 Mayıs’ta yapılacak olan etap; “ Sforzato Şarap Etabı” olarak planlanmıştır.
Bu yazı dizisinde bisikletçilerle birlikte İtalya’yı boydan boya geçerken her etapla beraber geçilen kentler/kasabalar ve yörenin şarapları hakkında söyleşeceğiz. Bir bakıma İtalyan şarapları ve bağcılığını bisiklet sporuyla beraber gözlemleyeceğiz. Elbette bu şaraplara eşlik edecek olan İtalyan lezzetleriyle…
Yarış sonlanıncaya kadar her hafta o haftanın etapları ve şarap hakkında haftalık bir yazı yer alacak.
Kadehlerinizi aldıysanız tura başlayabiliriz…
Öncelikle İtalyan şarap ve bağcılığından biraz söz edelim:
İtalya şarap üretim, tüketim ve ihracatında dünyanın sayılı ülkelerindendir. Dünya üretiminin yaklaşık % 20’sini üretirken kişi başı tüketimde 36 lt. ile dünyada 7. Sırada yer alır. ( Türkiye yaklaşık 1 lt. ile 116.sıradadır.)
Her ne kadar Fransa’ya göre yüz yıllık bir gecikmeyle de olsa 1963 yılında küçük üreticilerin şarapları için yasal olarak tanımlanmış üretim bölgeleri ve üretim formüllerini belirten Denominazione di Origine Controlltta ( DOC )yasaları çıkarılmıştır.
Yine yakın zamanda İtalyan Tarım Bakanlığı’nın şarap sektörüne tahsis edilecek 25 milyon avronun dağıtım kriterlerini ve yöntemlerini belirleyen kararnamesi yayınlanarak yürürlüğe girdi. Bu para, Menşe belirleme, coğrafi işaret, yurt dışı tanıtım ve otel okullarında mesleki eğitime ayrılacak. ( Bu arada ülkemizde turizm otelcilik öğrencilerinin şaraptan uzak tutularak mezun olduklarını da anımsatmadan geçmeyeyim.)
**
Dönelim Grio D’İtalia’ya…
Budapeşte’den başlayacak olan yarışın 4. Etabı 10 Mayıs’ta Sicilya’da,172km.lik Avola-Nicilosi güzergahında gerçekleştirilecek. Sicilya son arkeolojik buluntulardan da anlaşılacağı üzere beş bin yıl öncesine uzanan bir şarap kültürüne sahip.
Bu arada Sicilya demişken iklim değişikliğinin bağcılığa etkilerine de değinmeden geçmeyeyim. Son yıllarda etkisi giderek artan küresel iklim değişikliği pek çok ülkede tarımsal üretimi etkiliyor. Avrupa’da, özellikle Güney Fransa, İspanya, İtalya ve Yunanistan gibi ülkeler bu tür strese en çok maruz kalanlar.
Asma üzerinde özellikle sıcak etkili olur. Ne kadar sıcak olursa, fenolojik aşamayı o kadar çok tahrik eder ve tomurcuklanma, çiçeklenme, oturma, sulanma ve olgunlaşma arasındaki süreyi kısaltır. Bu, biyokütle biriktirmek için yararlı olan zamanın azalması anlamına gelir ve bu da daha az üretim demektir. İşte burada Sicilya’nın işine yarayan bir detay var: zirvelerin etkisi. Kuzey İtalya her iklim değişikliğine maruz kalırken Sicilya şaşırtıcı bir istikrara sahiptir, çünkü muhtemelen asmaların zamanla adapte olduğu aşırı değişkenliğe zaten alışmıştır.( Yıldan yıla insan tarafından yapılan seçim.) Bu konuda bölgenin orografisinin de etkili olduğu görülüyor.
Avola’da başlayacak 4. Etapla birlikte Nero D’Avola’yı anmasak olmaz.
Avola deyince akla ilk gelen mükemmel ürün Nero D’Avola’dır. Avola’nın köklü şarap yapma geleneği, MS 5. yüzyılda Stefano Bizantino’nun bahsettiği ve muhtemelen şu anki şehrin soyundan geldiği bir Bizans kasabası olan Abolla’dan gelen bir madeni para ile kanıtlanmıştır. Madalyonun bir yüzünde yemyeşil otlakların ve verimli toprakların simgesi olan öküz; diğer yanda ise yüklü bir salkım yerel olarak üretilen şarapları ve bağcılığa işaret eder.
Adını Avola’dan alan asma, eski Yunanlılar tarafından aktarıldığı gibi kısa ağaç kütüklerinden yetiştirilir. Lezztli, tam gövdeli bir şarap olan Nero D’Avola, yoğun bir yakut rengi, bazen amber ve hassas, uyumlu bir aroma ile karakterize adilir.
15-18°C’de servis edilir, genellikle farklı et türleri (ızgara, kızartma, av eti veya soslarla) ile eşleştirilir.
4.etabın varış noktası, Catania- Nicilosi Etna Yanardağı eteklerindedir.
Burada volkanik bölge bağcılığı ve şaraolarının tüm özelliklerini görebiliriz. Volkan, gündüz ve gece arasındaki sıcaklık faklılıkları ve kendine özgü pedoklimatik koşullar burada üretilen şaraba minerallik ve zarif özellikleri verir.
Etna eteklerine sıralanmış geleneksel kütük asmalar;
Kırmızıları ; Nerello Mascalese, Nerello Cappuccioile ve beyazları; Carricante, Minnella, Catarratto üzümlerini dünyaya sunar.
Nerello Mascalese, iyi yapıya sahip soluk kırmızı, dut meyvesi ve vahşi, gamey tatlar üreten ana kahramandır.
Öte yandan uzun ömür söz konusu olduğunda Etna’nın beyazları bazen kırmızıları bile geride bırakır. En ünlüsü de Carricantedir.
Sicilya’nın batı kesiminde üretilen şaraplar, daha güçlü ve daha belirleyici bir karaktere sahipken, doğu tarafında yetişen üzümlerden yapılanlar daha meyvemsi ve lezzetlidir. Nero d’Avola (% 50-70) ile Frappato (% 30-50) kupajı Cerasuolo di Vittoria , açık renkli bir renge, çiçek ve meyveli bir kokuya, yumuşak ve kuru bir tada sahiptir. Bu şarabın alanı DOCG’dir (kontrollü ve garantili menşei).
Avola’nın ünlü bademi neredeyse tüm şaraplara eşlik edebilir. Ayrıca olurda yolunuz Catania’ya düşerse Etna’nın vahşi kırmızıları ile Yöreye özgün at eti yemeklerini deneyin derim.
Öyle ya da böyle ne yapın yapın ekran başına geçin ve Grio D.İtalia Bisiklet Turu ile İtalya’yı -elinizde kadeh – turlayın!
Haftaya diğer etaplarda ve şarap tatlarında buluşmak üzere, esenlikler…
Kemal Ulusaler
