3 Mayıs, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 1993 yılında aldığı bir karar ile tüm dünyada Dünya Basın Özgürlüğü Günü olarak kutlanmasına karar verilen bir tarih.
Bugünün kutlanmasındaki amaç; basının demokrasiyi korumaktaki rolünü vurgulamak, etik gazeteciliği ön plana çıkarmak ve dünyada basının aşırı sansür edildiği ülkelere bir mesaj göndermek. Bunun yanında gün boyu çeşitli organizasyonlar ile görevini yaparken öldürülen gazetecileri anmak ve yetkililere sorumluluklarını hatırlatmak. 2019 yılının ana organizasyonu ise UNESCO, Afrika Birliği Komisyonu ve Etiyopya işbirliği ile 1 – 3 Mayıs günleri arasında Addis Ababa şehrinde gerçekleştiriliyor. Üç gün süren konferanslarda dünyada basın özgürlüğünün genel vaziyeti ve ülkelerin özel durumları konuşuluyor.
Bu yılki organizasyon için seçilen tema özellikle seçimler ve manipülasyona vurgu yapıyor: “Dezenformasyon çağında demokrasi, gazetecilik ve seçimler için medya.”
Dünyada ve Türkiye’de durum;
Uluslararası Gazeteciler Federasyonu’na (IFJ) göre, geçen yıl en az 95 gazeteci görevini yaparken öldürüldü. Bu sayı 2017’ye oranla arttı.
Uluslararası Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ) her yıl Aralık ayında hapisteki gazeteci sayılarını yayımlıyor.
Son birkaç yıldır bazı endekslerde ‘özgür olmayan’ kategoride yer alan Türkiye, kısa süre öncesine kadar ‘kısmen özgür’ ülkeler arasındaydı. Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü’ne (RSF) göre şu an 180 ülke arasında 157. sırada bulunan Türkiye 2018’deki durumunu ve sıralamasını aynen devam ettiriyor. 2017’deki değerlendirmeye göre 2018’de 4 basamak gerilemiş olan Türkiye aynı zamanda dünyada en fazla gazetecinin hapiste olduğu ülke olarak kayda geçiyor.
Bu sayıya, işiyle ilgili faaliyetleri yüzünden hapsedilen gazeteciler dahil ediliyor.
CPJ’ye göre 2018’de en fazla sayıda gazetecinin hapiste olduğu ülkeler şöyleydi;
Türkiye 68
Çin 47
Mısır 25
Suudi Arabistan 16
Eritre 16
Son birkaç yıldır bazı endekslerde ‘özgür olmayan’ kategoride yer alan Türkiye, kısa süre öncesine kadar ‘kısmen özgür’ ülkeler arasındaydı. Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü’ne (RSF) göre şu an 180 ülke arasında 157. sırada bulunan Türkiye 2018’deki durumunu ve sıralamasını aynen devam ettiriyor. 2017’deki değerlendirmeye göre 2018’de 4 basamak gerilemiş olan Türkiye aynı zamanda dünyada en fazla gazetecinin hapiste olduğu ülke olarak kayda geçiyor.
RSF endeksinde son 12 yılda toplam 56 basamak düşüş yaşayan Türkiye, ABD merkezli düşünce kuruluşu Freedom House’un 2019 raporuna göre de bir kez daha geriledi ve puanı 31’e düştü. ‘Basının özgür olmadığı ülkeler’ arasında yer almaya devam eden Türkiye’de “adil ve şeffaf seçimler için gerekli ortamın oluşmasının iyice zorlaştığı kaydedildi.